Sport Estivi
Made in Monviso
LAS COMUNAS D’LA VALADA
AUTRES ITINERARIS D’ART
Blins Solara
En Provincia d’Coni, e sustot en Val Varacha, las solarias son estaas ben adobraas un bòt e encara encuei. Lo visitator pòl esser estonat dai pilons votius que se rescontron sus lhi viòls, dai frescs sus maisons e meiras e sustot dal grand numre de solarias pintaas sus las muralhas de maisos o chapèlas, embè quarque paraula qu’enavisa al legeire que lo temp passa. Una des valadas pus richas d’aquesti tresòrs es aquela d’Blins, ente son estats censits pus de 30 orlòtges solars, tuchi visibles, quarqu’un restaurat da l’empresa Solaria. Remontant la valada se pòl seguir un itinerari a la descuberta del temp.
Ruaa La Ribiera
Al n. civic 6 se pòl veire la pus antica solaria d’la comuna, que remonta al 1735.
Ruaa La Gleisa
Sus las muralhas d’la parroquiala romanica d’ S. Jaco es frescat un quadrant del XIX secle que di: “SANS SOLEIL NE DIT RIEN DU TOUT C’EST A-DIRE SINE SOLE SILET sensa solelh di pas ren”.
Ruaa Celas
Al n. civic 2, antic convent, encuei maison privaa, es ben visibla una solaria embè part d’la data (187?), curiosa perquè a l’entorn se tròbon autres tres quadrants, benleu solarias d’epoca precedenta o pròvas d’esecucion. Sus las muralhas de la maison al n. 47 son decò estaas realizaas autras doas solarias (1866 e 1871), una embè una inscripcion en francés, pas pròpi correct: vers le couchant je m’incline et vers la mort tu chamine (vers lo solelh me plego e vers la mòrt tu chamines).
Decò autras doas solarias de la mesma ruaa presenton de sentenças: sus aquela d’la Gleisa d’S. Esprit se pòl leser: solem e mundo tollere videntur qui amicitiam e vita tollunt (semelhon gavar lo solelh dal monde aquelhi que gavon l’amistat da lor vita).
Al n. civic 22 sus un edifici privat la solaria, firmaa da l’autore Luca Roux ental 1915, recòrda: “l’arte è difficile, la critica è semplice” (l’art es da mal, la critica es de bel far).
Ruaa Chazal
Una inscripcion latina es visibla al n. civic 7 sus una des doas solarias presentas; aquela pus antica del 1821 es estaa recuperaa sot la seconda e butaa dapè a n’aquesta; la sentença es: exspecto solem/ cur sine sole sileo (atendo lo solelh, perquè sensa solelh parlo pas). Ai numres civics 44 e 45 un autre pensier s’la solaria del XIX secle di: “guardando l’ora, o passegger, volgi alla morte il pensier” (viatjaire, gachant l’ora penses a la mòrt). Al n. 24 l’autor BRUN B escriu: le moindre nuage me trahit, le moindre souffle te detruit (la pus pichòta nebla me tradìs, la pus pichòta bufaa te desbela).
Ruaa S. Ana
Decò aicì, ente las maisons son pas abitaas tot l’an jà despuei secles, son estaas frescaas nombrosas solarias; per exemple aquela sus la Chapèla d’S. Ana d’Luca Roux (1936): “Santa Anna pregate per noi che si raccomandiamo a voi“. (Sant’Ana pregatz per nosautres que nos afidem a vos).